Nawożenie CO2 a pH wody w akwarium

O ile znajomość zawartości rozmaitych pierwiastków w naszych akwariach nie jest konieczna, o tyle poznanie pH wody wydaje się być bardzo istotne, szczególnie gdy chcemy zająć się akwarystyką roślinną i wprowadzić do zbiornika nawożenie dwutlenkiem węgla. Nie bez znaczenia jest także odczyn wody, kiedy nasza pasja wchodzi na wyższy poziom niż hodowla najmniej wymagających ryb. Wówczas dokładne zapoznanie się z preferencjami naszych przyszłych podopiecznych okazuje się konieczne, byśmy mogli bez problemu dostosować parametry.

Czym właściwie jest pH?

Odczyn wody to nic innego, jak po prostu sposób oznaczania stężenia jonów wodorowych. Najczęściej posługujemy się czternastoma stopniami, za pomocą których określamy, czy dana substancja ma pH kwaśne, obojętne czy też zasadowe. Dla przykładu: woda destylowana ma pH równe 7, kwas żołądkowy - około 2, a woda w akwarium morskim - około 8.

W jaki sposób możemy wpływać na pH wody w akwarium?

Należy pamiętać, że odczyn wody jest ściśle powiązany z jej twardością węglanową, zatem parametry te współistnieją ze sobą i można na tej podstawie zyskać bardzo użyteczną wiedzę odnośnie naszego zbiornika.

Najbardziej interesujące dla nas, jako posiadaczy akwariów roślinnych, jest manipulowanie odczynem przy pomocy dozowania CO2, więc te zależności nabierają dla nas dużego znaczenia. Dostarczanie bowiem dwutlenku węgla do wody, której twardość węglanowa jest niska (a więc ma słabe właściwości buforujące, co prowadzi do wahań pH) spowoduje, że pH spadnie bardziej niż tego sobie życzliśmy, a to z kolei może zaowocować śmiercią obsady. Ponadto warto dodać, że nieumiejętne próby manipulowania odczynem wody nie przynoszą oczekiwanych efektów właśnie przez to, że nie bierzemy pod uwagę jej zdolności buforujących. Ogólnie rzecz biorąc przyjmuje się, że idealna dla akwariów roślinnych twardość węglanowa powinna wynosić 5-8 stopni niemieckich. Teoretycznie, jeśli utrzymamy KH i pH na odpowiednim poziomie, ilość rozpuszczonego w wodzie CO2 będzie wystarczająca do prowadzenia z powodzeniem akwarium roślinnego. Jak to jednak wygląda w praktyce?

źródło: http://www.tropica.com/en/tropica-abc/basic-knowledge/co2-in-the-aquarium/co2-table.aspx

Powyższa tabelka przedstawia zależności między KH (w stopniach niemieckich) a pH. Kolor niebieski oznacza optymalną dla roślin zawartość CO2. Doskonale widać na jej podstawie, że w przypadku, kiedy KH w naszym zbiorniku wynosi 6 stopni niemieckich, a pH jest równe 7, aby osiągnąć pH na poziomie 6,8, musimy zwiększyć zawartość CO2 z 19mg/l do 30mg/l. I odwrotnie: jeśli przy KH równym 6 oraz pH równym 6,8 nie potrzebujemy podawać dwutlenku węgla. Wszystkie te wartości zależą jednak od bardzo wielu czynników, a obsada zbiornika zużywa i produkuje gazy, zatem sytuacja idealna (bez okresowych wahań), którą przedstawia tabelka, praktycznie się nie zdarza. Możemy tylko w przybliżeniu oceniać zawartość CO2 w wodzie, a poprzez ciągłe pomiary oznaczyć dla swojego (działającego i stabilnego) zbiornika odpowiednie ilości dozowanego dwutlenku węgla, by utrzymać parametry na pożądanym poziomie.

Jak wspomóc właściwości buforujące wody?

KH poniżej 4,5 stopni niemieckich powinno być dla nas sygnałem alarmowym, by obserwować (najlepiej codziennie) poziom pH w akwarium, ponieważ oznacza to, że nie mamy w zbiorniku wystarczająco dużo jonów wodorowęglanowych, które to właśnie stanowią podstawę systemu boforującego (na marginesie: dlatego właśnie nie zaleca się używania wody destylowanej do podmian, ponieważ ma ona KH równe 0 i nie posiada zdolności buforujących).

Doskonałym środkiem, który nie włynie negatywnie na ryby ani rośliny akwariowe, jest soda oczyszczona. Stanowi ona znakomite źródło wodorowęglanów, ale trzeba pamiętać, że odrobinę podnosi pH. Można także ostrożnie stosować żwirek koralowy jako wkład do filtra - będzie powoli dostarczał wodorowęglany.

Mam nadzieję, że udało mi się wyjaśnić odrobinę chemicznej tajemnicy wody akwariowej. Pozostałymi właściwościami wody, które możemy regulować w prosty sposób, zajmiemy się innym razem.

Zapraszamy na blog akwarystyczny Planta Garden.