Chów wsobny i hybrydyzacja. Rozmnażanie ryb

Dziś temat, który niszczy akwarystykę czyli chwów wsobny. Nie dotyczy tylko osób zajmujących się pielęgnicami choć to u nich najszybciej można dostrzec ten problem. Akwarystyka "rybna" zwraca szczególną uwagę właśnie na ryby. W akwarystyce roślinnej ryba to tylko dodatek ale problem ten dotyczy każdego akwarysty. Akwaryści roślinni często nie zdają sobie sprawy z tego problemu

Co to jest chów wsobny?

Chów wsobny to kojarzenie ze sobą ryb spokrewnionych w stopniu wyższym niż wartość średniego spokrewnienia populacji. Inny termin to rozmnażanie wsobne lub hodowla wsobna.

Co to jest hybrydyzacja?

Hybrydyzacja natomiast jak sama nazwa mówi to rozmnażanie ze sobą różnych gatunków ryb określane potocznie przez akwarystów jako bastardyzacja

• Oba zjawiska mają podobne następstwa.

W środowisku naturalnym mogą wystąpić gdy zmniejszy się obszar występowania danego gatunku lub jest wynikiem izolacji. Nie jest to zjawisko korzystne. Prowadzi do pojawienia się alleli recesywnych czyli mówiąc prosto zagraża fenotypowi. Zagrożony fenotyp, depresja inbredowa objawiają się zmniejszeniem płodności a nieraz całkowitym jej zatrzymaniem. Osobniki takie czasem nie mogą mieć potomstwa lub nie przeżywa ono kilku dni. Dodatkowo dużym problemem jest zmniejszenie witalności, odporności na choroby, zmniejszenie rozmiarów, masy ciała, osłabienie kośćca, zwiększenie wrażliwości na zmienne warunki orz osłabienie psychiczne.

Skąd tak duże zainteresowanie chowem wsobnym?

Głównie przez ogromne zapotrzebowania na kolorystykę czy rzadkie gatunki lub wyszczególnione geny spowodowało pójście na łatwiznę wielu hodowców.

Weźmy za przykład amerykańska pielęgnicę: Cichlasoma octofasciata.

Posiadanie przez nią genu niebieskiego doprowadziło do wyróżnienia go w związku z czym powstała wersja "electric blue". Cena typowej wersji to 10-30zł a cena ryby EB to spokojnie 100zł. Chciwość ludzka niemogąca pogodzić się z trudnością otrzymania takiego potomstwa doprowadziła do mieszania octofasciata z innymi gatunkami aby otrzymać niby wersję EB. O tyle o ile wytrawnego akwarystę trudno jest oszukać bo pozna ingerencję innych gatunków o tyle inni dają się nabrać i kupują rybę, która nigdy nie powinna powstać. Poniższe zdjęcia ukazują ogromną różnicę ale zazwyczaj różnice między zdjęciem 2 i 3 nie są tak duże dlatego najważniejszym problemem, który pokazuje zdjęcie nr 3 to plamy na ciele wchodzące w poprzeczne paski świadczące o ingerencji gatunku z zewnątrz.

1. Rocio octofasciata

2. Blue Rocio

3. Sztuczny BR

Identyczne sytuacje dotknęły tak popularne ze względu na kolorystykę i zachowanie pielęgnice afrykańskie z jeziora Malawi.

Hodowcy wytworzyli tu całą masę "nowych" gatunków, które nie mają nic wspólnego z jeziorem Malawi. Najpopularniejszą rybą wśród nieświadomych akwarystów jest Aulonocara Fire Fish oraz OB tzw. Calico. W tym drugim gatunku zabawa człowieka skończyła się tragicznie bo wiele ryb Calico nie może mieć potomstwa. Rybom sztucznym nie można odmówić piękna

Niejednokrotnie są ładniejsze niż ryby naturalne ale niosą ze sobą ogromne zagrożenie dla akwarystyki a dla samych siebie niełatwe życie.

Wyżej opisywane wady fenotypu, zdrowia są najczęściej widoczne w długości życia tych ryb. Wiele z nich nie dożywa wieku dorosłego.

Ale o tyle o ile hybrydy i chów wsobny jest tak zauważalny wśród pielęgnic o tyle akwaryści roślinni mają go na co dzień. Akwarystyka roślinna już taka jest, że koncentruje się na roślinach, aranżu a nie na rybach.

W takim razie ile osób jest dziś w stanie pokazać jak wygląda prawidłowo gupik?

Okazuje się że w akwarystyce są prawie niespotykane bo... samice nie mają kolorów. Samica jest po prostu szara. W przpadku  mieczyków sytuacja wygląda podobnie. 

Jasne jest, że rybom z hodowli wsobnej i hybrydom nie rosną rogi czy drugi ogon. Ale to nie znaczy, że jest z nimi wszystko w porządku. Wady fenotypu i długość życia takich ryb jako argument wystarczą aby się trzymać od nich z dała. A po za tym kupując chore ryby pamiętajmy, że jedyne co robimy to nabijamy kieszeń ludziom, któym los tych bezbronnych zwierząt jest zupełnie obojętny.

Nie psując sobie dalej smaku do akwarystyki powiedzmy jak się chronić przed kupnem ryby stworzonej przez człowieka lub będącej potomkiem spokrewnionych ryb a niejednokrotnie będących potomstwem rodzeństwa.

• Najpierw upewnij się czy gatunek, który chcesz kupić istnieje w naturze.
• Po drugie warto kupować ryby z pokolenia F1 czyli pierwsze pokolenie po rybach dzikich. Jest to największa gwarancją, ze rodzice nie byli spokrewnieni.
• Po trzecie kupować ryby od osób znających ten temat i mających odpowiednio dobranych rodziców.

Oczywistym jest, ze nie każdego na to stać (nie chodzi tu tylko o cenę ale i dostęp do danego gatunku) dlatego chcąc kupić ryby ze sklepu pamiętaj o tym aby dokładnie się im przyjrzeć.

• Płetwy nie mogą być za długie bo to znaczy kłopoty z ciałem ryby.
• Brak prawidłowych proporcji, zachowanie, dieta.
• Dodatkowo nie kupuj ryb z akwarium w sklepie gdzie leży martwa ryba.
• Akwarium w sklepie musi być czyste. A sprzedawca znać źródło swoich ryb.

Ostatecznie musimy pamiętać, ze każdy ma prawo decydować o tym co będzie trzymał w akwarium ale decydując się na rybę sztuczną musi wiedzieć czym jest jej sztuczność i jakie niesie zagrożenia.

Część tekstu pochodzi z opracowań naszego forumowicza aquarius

Został on edytowany i uzupełniony przez naszą redakcję. 

www.forum.plantagarden.pl