Jak wybrać odpowiednie podłoże?

Dobór podłoża w akwarium jest bardzo istotny, od niego zależy bowiem, czy wybrane przez nas rośliny akwariowe będą miały odpowiednie warunki do rozwoju. Wpływa też na estetykę całego zbiornika, a jego najważniejsze funkcje to podtrzymywanie roślin i umożliwienie im prawidłowego wzrostu oraz dostarczanie substancji odżywczych w ilości wystarczającej do optymalnego rozwoju. Jak więc wybrać najlepszą opcję dla flory, jednocześnie nie szkodząc zwierzętom? 

Najprościej mówiąc, możemy wyróżnić trzy główne rodzaje podłoży, a mianowicie: sam żwir, substrat plus żwir oraz całość z gotowego substratu.

Podłoże z samego żwiru - jałowe

Zaleca się, by granulacja podłoża dla roślin akwariowych mieściła się w przedziale 2-6mm, ponieważ sprzyja wówczas rozwojowi systemu korzeniowego. Jeśli jednak nie planujemy sadzić roślin, które posiadają rozległe korzenie, podłoże może składać się z większych kamyczków. Zbyt drobny piasek ma z kolei tendencję do tworzenia bardzo twardej warstwy, co blokuje rozrost korzeni, a niektórzy twierdzą, że tworzą się w nim strefy beztlenowe, na skutek czego rozpoczynają się procesy gnilne. W przypadku żwiru ważna jest nie tylko granulacja, ale również to, czym tak naprawdę jest wybrane przez nas podłoże. Na przykład bazalt może zatwardzać wodę, podobnie jak marmur, kwarc natomiast jest obojętny dla odczynu. Dobrze jest dopytać w sklepie akwarystycznym, jeśli opakowanie nie zawiera odpowiednich informacji, by uniknąć potem przykrych niespodzianek i szukania elementu wystroju, który odpowiada za zmianę parametrów.

Z oczywistych względów podłoże z samego żwiru nie jest najlepszym wyborem do stworzenia akwarium roślinnego. Zaleca się przynajmniej wzbogacenie go kulkami nawozowymi lub inną formą nawozu do podłoża, na przykład pałeczkami czy tabletkami. Dobrze jest to zrobić przed startem akwarium, układając nawóz w równych odległościach, a następnie przysypując żwirem lub, kiedy posiadamy niewielką ilość roślin ukorzeniających się w dnie, zastosować je bezpośrednio po posadzeniu, dostosowując rozmieszczenie do potrzeb poszczególnych gatunków. 

Podłoże z substratu podżwirowego i żwiru

Substraty podżwirowe, zwane także bazami, pozwalają na stworzenie doskonałych warunków do rozrostu korzeni, zawierając odpowiednio zbilansowane mikro- i makroelementy. Przy okazji pozostawiają akwaryście swobodę w zagospodarowaniu górnej warstwy podłoża, ponieważ przykrywa się je warstwą dowolnie wybranego żwiru w celu zapobiegania zbyt szybkiemu rozpuszczaniu się substancji odżywczych w wodzie. Warstwa substratu powinna mieć około 2-3 centymetry, następnie należy nałożyć żwir na kolejne 3-5cm. Dzięki temu wszystkie minerały trafią dokładnie tam, gdzie powinny, czyli do korzeni.

Substraty podżwirowe są rozwiązaniem droższym niż używanie samego żwiru, ale efekty, jakie możemy przy ich pomocy osiągnąć, są również o wiele lepsze. Jeśli zależy nam na tańszej opcji, można pokusić się o przygotowanie substratu własnoręcznie z ziemi ogrodowej.

Wiele źródeł internetowych podaje, że baza z ziemi ogrodowej nadaje się dla tak zwanych akwariów Low Tech, czyli z jak najmniejszą ingerencją akwarysty i niewielką ilością światła, natomiast ja pokuszę się o stwierdzenie (poparte własnymi doświadczeniami), że można z powodzeniem używać ziemi jako substratu w każdym akwarium, należy jednak przestrzegać pewnych zasad. Na szczegółowe opisanie własnoręcznie wykonanych baz przyjdzie jeszcze pora - tutaj tylko sygnalizuję zjawisko, ponieważ zasługuje ono na poświęcenie większej ilości czasu i miejsca.

Niektóre z oferowanych przez nasz sklep akwarystyczny baz pod podłoże: 

Gotowe substrary

Wraz ze wzrostem zainteresowania akwariami naturalnymi pojawiło się spore zapotrzebowanie na gotowe substraty z tej prostej przyczyny, że ogromna ilość akwarystów zachwyciła się efektami, jakie przy ich pomocy można osiągnąć. Rzeczywiście takie rozwiązanie posiada niemal same zalety, może z wyjątkiem ceny, gdyż bez wątpienia jest najdroższe z prezentowanych. Nie polecam ich jednak początkującym akwarystom, ponieważ wymagają szczególnego dbania o zbiornik, przynajmniej w pierwszym okresie po zalaniu.

Gotowe podłoża poza tym, że posiadają odpowiednią granulację i uwalniają substancje odżywcze, stabilizują pH wody w akwarium i obniżają jej twardość. Jest to zaleta nie do przecenienia, gdy dysponujemy twardą wodą i nie posiadamy filtra RO. Ich wydajność zależy od wielu czynników, ale średnio działają przez kilkanaście miesięcy, natomiast są akwaryści, którzy z powodzeniem używali jednego podłoża przez 2-3 lata i zaobserwowali spadek wydajności dopiero pod koniec tego okresu. Oczywiście wiele zależy od producenta, dlatego przed zainwestowaniem w drogi substrat polecam lekturę etykiet i opisów, by uniknąć rozczarowania i wybrać ten, który spełni nasze oczekiwania. Zachęcamy także do kontaktu z naszym sklepem akwarystycznym - zawsze chętnie udzielimy porady nie tylko w kwestii doboru podłoża.

Niektóre dostępne w naszym sklepie akwarystycznym gotowe substraty:

Zapraszmy też na forum akwarystyczne Planta Garden